Separacja - jak złożyć wniosek? Pozew o separację

Separacja - kiedy warto?

Osoby, które trwają w skomplikowanej sytuacji małżeńskiej i które potrzebują czasu, by w spokoju i bez nerwów uporządkować swoje sprawy i przemyśleć sytuację, w której się znajdują, powinny rozważyć złożenie pozwu o separację. Z naszej praktyki zawodowej wynika, iż nadal sprawy o separację prowadzone są sporadycznie, jednak w wielu przypadkach takie powództwo może nieść ze sobą korzyści prawne dla osoby niezdecydowanej jeszcze na rozwód. Warto przed podjęciem decyzji o rozwodzie lub separacji udać się do doświadczonego adwokata w sprawach rodzinnych, który po przeanalizowaniu relacji Klienta doradzi co w danej sytuacji będzie korzystniejsze.

Co to jest separacja?

Separacja może być orzeczona, gdy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Nie ma tu zatem jak w przypadku rozwodu - dodatkowej przesłanki trwałości tego rozkładu. Zatem w konsekwencji orzeczenie separacji jest formalnym trwaniem małżeństwa, którego więzi zostają jednak „rozluźnione” na skutek uchylenia obowiązku wspólnego życia. Małżonkowie pozostający w separacji nie mogą zawierać nowych związków małżeńskich, a nadal mają obowiązek udzielać sobie wzajemnej pomocy- jednak obowiązek ten jest ograniczony jedynie do takich sytuacji, gdy pomoc ta wynika ze względów słuszności- jest to zatem ocenne.

Trzeba mieć na uwadze, iż w sytuacji, gdy jeden z małżonków wniósł o separację, a drugi o rozwód i jest to uzasadnione to sąd orzeknie o rozwodzie małżonków. W sytuacji, gdy sąd znajdzie podstawy do orzeknięcia separacji lub rozwód będzie niedopuszczalny, sąd orzeknie o separacji. W przypadku, gdy sąd orzeknie separację, tak jak przy orzekaniu rozwodu, może uregulować kwestię winy rozkładu pożycia małżeńskiego, sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad dziećmi, czy kwestie alimentów. I tak, oprócz alimentów na małoletnie dzieci, podobnie jak przy rozwodzie, alimentów może się też domagać małżonek niewinny rozkładowi pożycia małżeńskiego (w przypadku, gdy sąd orzekał o winie). Małżonek, który nie jest uznany za wyłącznie winnego, jeśli jest w niedostatku, może dochodzić środków utrzymania w zależności od swoich usprawiedliwionych potrzeb i możliwości zarobkowych zobowiązanego do płatności małżonka. Wszystkie te kwestie należy oczywiście należycie wykazać, dlatego też warto skorzystać z pomocy adwokata do prowadzenia sprawy o separację.

Separacja czy rozwód?

Dla osób, które zmagają się z problemami w relacji małżeńskiej, straciły żywione niegdyś do małżonka uczucia, lecz nie są jeszcze gotowe podjąć definitywnej decyzji o rozwodzie, przepisy prawa rodzinnego przewidziały możliwość orzeczenia separacji. Rozwód i separacja to wprawdzie podobne, choć niezależne od siebie instytucje. Podstawowa różnica między nimi sprowadza się do przesłanek jakie muszą zostać spełnione. Aby sąd orzekł separacje, między małżonkami musi nastąpić zupełny rozkład pożycia, z kolei w przypadku rozwodu rozkład pożycia małżonków musi być nie tylko zupełny, ale także trwały. Orzeczenie separacji co do zasady ma takie skutki jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Warto wiedzieć, iż małżonkowie pozostający w separacji nie dziedziczą po sobie ustawowo w razie śmierci jednego z nich. Jeśli małżonkowie nie podpisali intercyzy, wraz z orzeczeniem separacji powstaje między nimi rozdzielność majątkowa, a do aktu małżeństwa wpisywana jest wzmianka o separacji. Jeśli w czasie trwania separacji, małżonka urodzi dziecko, nie zajdzie tutaj domniemanie pochodzenia dziecka od męża. Orzekając separację, Sąd może również uregulować – tak jak przy rozwodzie - kwestie rozkładu pożycia małżeńskiego, sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad dziećmi oraz alimentów. Co zatem odróżnia od siebie znacząco te instytucje? Główna różnica sprowadza się do tego, że skutki separacji – w przeciwieństwie do rozwodu - ustają wraz z jej zniesieniem. Separacja daje małżonkom szansę by zastanowić się, czy potrafią oni zadecydować o definitywnym zakończeniu małżeństwa, czy może jednak widzą jeszcze szansę na ewentualny powrót do wspólnego pożycia. Naturalnie po orzeczeniu rozwodu małżonkowie także mogą ponownie nawiązać relację, jednak nie mają oni formalnej możliwości cofnięcia skutków rozwodu.

Separacja krok po kroku

Sprawa o separację będzie toczyła się przed właściwym miejscowo sądem okręgowym. Każdy z małżonków ma prawo do zażądania separacji. Jeśli małżonkowie zgodnie złożą wniosek o separację i nie posiadają małoletnich dzieci, sprawa będzie się toczyła w tzw. trybie nieprocesowym, bez orzekania o winie. Zamiast pozwanego i powoda, będziemy mieli w postępowaniu do czynienia z uczestnikiem i wnioskodawcą. Gdy sąd, uzna, że istnieją przesłanki do orzeczenia separacji, wyda odpowiednie postanowienie. Z kolei, gdy pozew o separację złoży tylko jeden z małżonków (bez zgody i chęci drugiego) i gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, sprawa będzie toczyła się w trybie procesowym i sąd zakończy postępowanie wydaniem wyroku. Zatem w pierwszej kolejności należy złożyć pismo inicjujące sprawę w sądzie, cała późniejsza procedura odbywa się później tak jak sprawa rozwodowa, tyle, że jej zakończenie przynosi inne skutki prawne.

Gdzie złożyć wniosek o separację? Jak złożyć wniosek/pozew o separację?

Wniosek lub pozew o separację składa się do sądu okręgowego właściwego z uwagi na miejscowość, w której małżonkowie mają lub mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania. Pozew należy odpowiednio opłacić i wysłać do sądu listownie lub złożyć w biurze podawczym. W samym pozwie należy oznaczyć strony postępowania, zgodnie z wymogami kodeksu postępowania cywilnego. Trzeba też oznaczyć pismo stosowną nazwą, a w dalszej części zawrzeć konkretne żądanie, czyli czego się domagamy, czy separacja ma być z orzekaniem o winie, czy bez.

Gdy chcemy, by sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków, należy podać dane tych świadków. Jeśli dodatkowo żądamy alimentów, należy także to wskazać i uzasadnić ich wysokość, załączając odpowiednie dowody. W uzasadnieniu trzeba opisać pokrótce jakie są powody decyzji o separacji, a także wskazać kiedy małżonkowie zawarli małżeństwo i czy posiadają wspólne małoletnie dzieci. Załączyć trzeba akt małżeństwa, akt urodzenia wspólnych dzieci oraz ewentualnie zaświadczenie o zarobkach/PIT (gdy domagamy się alimentów). Jak każde pismo procesowe, pozew lub wniosek o separację muszę być własnoręcznie podpisane, nie można też zapomnieć o odpisie takiego pisma dla strony przeciwnej.

Separacja i alimenty na dzieci

Jeśli małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, w wyroku orzekającym separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej oraz obowiązku alimentacyjnym - czyli w jaki sposób małżonkowie będą uczestniczyć w ponoszeniu kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka. Sposób rozstrzygania tej kwestii kształtuje się tak samo jak w postępowaniu rozwodowym. Na obowiązek alimentacyjny składa się nie tylko świadczenie finansowe ale również osobiste starania o utrzymanie lub o wychowanie dziecka. Jeśli zatem jeden z małżonków wypełnia w ten sposób swój obowiązek alimentacyjny, wówczas sąd zobowiąże drugiego małżonka do pokrywania w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania dziecka.

Separacja a alimenty na małżonka

Instytucja separacji – podobnie jak rozwód – umożliwia zasądzenie alimentów na rzecz małżonka. Sąd bowiem rozstrzyga również kwestię winy (bądź jej braku) stron w rozpadzie pożycia małżeńskiego, od którego z kolei zależy możliwość dochodzenia świadczenia od drugiego małżonka. Jeżeli sąd nie wskaże małżonka wyłącznie winnego rozpadowi małżeństwa (a zatem małżonkowie ponoszą oboje winę, bądź sąd orzeknie separację bez orzekania o winie) alimentów może żądać małżonek, który popadł w niedostatek, czyli nie posiada środków wystarczających na samodzielne utrzymanie się. W przypadku gdy sąd uzna w rozpadzie pożycia wyłączną winę jednego małżonka, niewinny małżonek może domagać się alimentów, jeśli orzeczenie separacji pociągnęło za sobą znaczne pogorszenie jego sytuacji materialnej.
Jak widać instytucje separacji i rozwodu różni niewiele kwestii. Nie oznacza to jednak, że nie mają one wpływu na sytuację małżonków. Zasadność skorzystania z każdej z nich w konkretnej sprawie najlepiej oceni profesjonalny pełnomocnik posiadający doświadczenie w sprawach rodzinnych.

Najważniejsze konsekwencje prawne wynikające z orzeczenia separacji:

między małżonkami przestaje istnieć majątkowa wspólność małżeńska (gdy nie było podpisanej intercyzy) i powstaje między nimi rozdzielność majątkowa,
do aktu małżeństwa wpisywana jest wzmianka o separacji (może to mieć znaczenie przy ewentualnej przyszłej sprawie o rozwód),
małżonek pozostający w separacji nie dziedziczy ustawowo po śmierci małżonka,
w sytuacji, gdy w czasie trwania separacji żona urodzi dziecko, nie ma tu domniemania, iż dziecko to pochodzi od męża pozostającego w separacji, więc mąż nie jest „z automatu” wpisywany do aktu urodzenia dziecka jako ojciec.

Kiedy sąd nie orzeknie separacji?

jeśli na skutek jej orzeczenia miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, chodzi tu głównie o przygotowanie psychiczne dzieci, ich wiek, zachowanie, stan zdrowia, wrażliwość i stosunki z rodzicami,
jeżeli ogłoszenie separacji byłoby w jakikolwiek sposób sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, w szczególności, kiedy rozwiązanie to stanowiłoby rażącą krzywdę dla drugiego współmałżonka.

Zniesienie separacji

Na zgodne i wspólne żądanie małżonków, sąd może orzec o zniesieniu separacji i wtedy też ustają wszelkie skutki orzeczenia separacji. Gdy małżonkowie doczekali się wspólnych dzieci, sąd rozstrzyga też kwestię władzy rodzicielskiej. W niektórych uzasadnionych przypadkach, po ustaniu separacji, sąd może utrzymywać w mocy rozdzielność majątkową między małżonkami.

Ile kosztuje wniosek o separację?

W przypadku separacji, gdzie małżonkowie domagają się orzeczenia winy jednego z nich, pozew o separację opłacić należy w wysokości 600 zł, a przypadku żądania orzeczenia separacji na wspólny zgodny wniosek stron- koszt to 100 zł. Nieopłacenie pisma inicjującego postępowanie będzie skutkowało powstaniem braków formalnych, co może znacznie wydłużyć całą procedurę, dlatego też warto zwrócić się do z tym do profesjonalnego adwokata.

Separacja - wady i zalety

Podstawową zaletą separacji jest to, że nie skreślamy definitywnie związku małżeńskiego, podczas trwania w separacji wiele par udaje się na terapie i udaje im się powrócić do wspólnego życia razem. Separacja w zasadzie zawiesza prawne skutki zawarcia małżeństwa. Co ważne, sądy szybciej i chętniej orzekają zazwyczaj separację niż rozwód, gdyż jak już wspominano, statystycznie więcej par wraca do siebie podczas sprawy o separację, niż podczas postępowania rozwodowego (choć i to także ma miejsce). O separację może wystąpić każdy z małżonków.
Wadą separacji jest z pewnością - w przypadku kobiet- brak możliwości zmiany nazwiska (co jest możliwe po orzeczeniu rozwodu) oraz brak możliwości zawarcia nowego związku

Działając w imieniu naszych Klientów sporządzamy szereg związanych z daną sprawą dokumentów takich jak pozwy o separację, odpowiedzi na pozwy, apelacje od wyroków i wszystkie inne pisma, które mogłyby być wymagane w toku separacji, a także podejmujemy się reprezentowania ich przed sądami wszystkich instancji. Do każdej z nich podchodzimy z pełnym profesjonalizmem oraz z należytą starannością i jakże oczekiwaną w tego typu sprawach dyskrecją. Jeśli szukasz doświadczonego adwokata w Poznaniu do prowadzenia sprawy o separację, zapraszamy do naszej Kancelarii w Poznaniu.